تومور ویلمز چیست؟ - اخبار مشروح

خبرنگاران | سرویس سلامت - آیا می دانستید که بچه ها زیر 5 سال نیز ممکن است به سرطان مبتلا شوند؟ تومور ویلمز از سرطان های نادری است که بیشتر در بچه ها بروز می نماید. باید بخاطر داشته باشید که برای پیشگیری از این بیماری نمی توان اقدام خاصی انجام داد، اما با پیشرفت علم پزشکی می توان به درمان این بیماری امیدوار بود.

در صورتی که مطالعه قسمت خاصی از این مطلب مد نظر شماست، با انتخاب عناوین ارائه شده در فهرست موضوعی زیر، به موضوع دلخواه خود برسید.

1. تومور ویلمز چیست؟

2. علائم تومور ویلمز

3. علت بروز تومور ویلمز

4. عوامل خطرزا در بروز بیماری ویلمز

5. راه های تشخیص و پیشگیری

6. راه های درمان تومور ویلمز

تومور ویلمز چیست؟

تومور ویلمز که به آن نفروبالستوما نیز گفته می گردد، نوعی نادر از سرطان کلیه است که عمدتا بر روی بچه ها تاثیر می گذارد و شایع ترین نوع سرطان کلیه در بچه ها است. تومور ویلمز اغلب بچه ها 3 تا 4 ساله را تحت تاثیر قرار می دهد و بروز آن بعد از سن 5 سالگی، بسیار کمتر است. این تومور، اغلب تنها بر روی یک کلیه تاثیر می گذارد؛ هر چند، گاهی اوقات ممکن است هر دو کلیه را تحت تاثیر قرار دهد. در طول سال ها، در تشخیص و درمان تومور ویلمز پیشرفت های خوبی انجام شده است؛ بطوری که با درمان مناسب، می توان به بهبود بچه ها مبتلا به این بیماری امیداوار بود.

علائم تومور ویلمز

علائم و نشانه های تومور ویلمز بسیار متفاوت بوده و بعضی از بچه ها هیچ علائم واضحی از خود نشان نمی دهند. اما بیشتر بچه ها مبتلا به تومور ویلمز، یک یا چند مورد از علائم و نشانه های زیر را تجربه خواهند کرد:

• توده شکمی که قابل لمس است
• تورم شکم
• بروز درد شکمی

دیگر علائم و نشانه ها عبارتند از:

• تب
• وجود خون در ادرار
• تهوع یا استفراغ
• یبوست
• از دست دادن اشتها
• تنگی نفس
• فشار خون بالا

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم، بهتر است با پزشک کودک خود مشورت کنید. تومور ویلمز نادر است، بنابراین ممکن است عوامل دیگری باعث بروز این علائم شده باشند. اما در هر صورت، مهم است که هرگونه علامتی را آنالیز کنید.

علت بروز تومور ویلمز

علت دقیق بروز تومور ویلمز تعیین نیست، اما در موارد نادر، وراثت ممکن است نقش داشته باشد.

سرطان زمانی آغاز می گردد که DNA سلول ها دچار خطا گردد. این خطا باعث می گردد که سلول ها به طور غیر قابل کنترلی، رشد نموده و تقسیم شوند. تجمع این سلول ها باعث تشکیل تومور می گردد. در تومور ویلمز، این فرایند در سلول های کلیه اتفاق می افتد. در موارد نادر، خطا در DNA که منجر به تومور ویلمز می گردد، از والدین به کودک منتقل می گردد. در اغلب موارد، هیچ ارتباط شناخته شده ای بین والدین و بچه ها وجود ندارد که ممکن است منجر به سرطان گردد.

عوامل خطرزا در بروز بیماری ویلمز

عوامل زیر ممکن است احتمال ابتلا به تومور ویلمز را افزایش دهند.

سابقه خانوادگی. اگر فردی در خانواده فرزند شما دچار این تومور بوده است، احتمال ابتلا در فرزند شما نیز افزایش پیدا می نماید. تومور ویلمز بیشتر در بچه ها مبتلا به اختلالات یا سندرم های خاص روی می دهد. از جمله:

• سندروم آنیریدیا: این سندروم نوعی اختلال چشمی است که طی آن عنبیه به صورت جزئی تشکیل شده و یا اصلا تشکیل نمی گردد.

• همی هایپرتروفی: در این بیماری، یک سمت بدن به طور قابل توجهی عظیمتر از سمت دیگر است.

تومور ویلمز می تواند به عنوان بخشی از سندرم های نادر نیز رخ دهد، از جمله:

• سندرم WAGR. این سندرم شامل تومور ویلمز، آنیریدیا، ناهنجاری های دستگاه تناسلی، دستگاه ادراری و اختلالات عقلی است.
• سندرم دنیس دراش (Denys-Drash). این سندرم شامل تومور ویلمز، بیماری کلیه و شبه نر ماده است که در آن، پسر متولد شده بیضه دارد، اما ممکن است ویژگی های زنانه ای از خود نشان دهد.
• سندرم Beckwith-Wiedemann. بچه ها مبتلا به این سندرم به طور قابل توجهی عظیمتر از حد متوسط (ماکروزومی) هستند. علائم دیگر عبارتند از: اندام شکمی که از بند ناف بیرون زده اند، زبان عظیم (ماکروگلوسیا)، اندام های داخلی عظیم و اختلالات گوش. همچنین، احتمال ابتلا به نوعی سرطان کبد به نام هپاتوبلاستوما نیز وجود دارد.

راه های تشخیص و پیشگیری از بروز تومور ویلمز

هیچ کاری نمی توان برای پیشگیری از ابتلا به تومور ویلمز انجام داد. اگر فرزند شما، عوامل خطرزا برای ابتلا به تومور ویلمز را داشته باشد، پزشک توصیه خواهد نمود که به طور منظم، سونوگرافی کلیه را انجام دهید. اگر چه این کار از ابتلا به تومور ویلمز جلوگیری نمی نماید، اما به تشخیص این بیماری در مراحل اولیه یاری خواهد نمود.

برای تشخیص تومور ویلمز، از روش های زیر می توان استفاده کرد:

• معاینه فیزیکی. پزشک به دنبال علائم احتمالی تومور ویلمز خواهد گشت.
• آزمایش خون و ادرار. این آزمایش ها نمی توانند تومور ویلمز را تشخیص دهند، اما با استفاده از آن ها می توان عملکرد کلیه ها را آنالیز نموده و مسائل کلیوی خاص و یا کاهش میزان گلبول های خون را تشخیص داد.
• آزمایش های تصویربرداری. عکس برداری از کلیه می تواند به شناسایی وجود تومور در کلیه یاری کند. آزمایش هایی مانند سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی.

مراحل تومور ویلمز

زمانی که بیماری ویلمز تشخیص داده گردد، پزشک با استفاده از سی تی اسکن سینه و اسکن استخوان، مرحله بیماری را تشخیص خواهد داد.

تومور ویلمز شامل 5 مرحله زیر است:

مرحله اول: سرطان تنها در یک کلیه ایجاد شده و کاملا درون کلیه قرار گرفته است و می توان آن را با جراحی به طور کامل خارج کرد.

مرحله دوم: سرطان به بافت ها و ساختار های اطراف کلیه مانند چربی یا عروق خونی آسیب رسانده است، اما هنوز هم می توان با عمل جراحی آن را کاملا خارج کرد.

مرحله سوم: سرطان به خارج از ناحیه کلیه نفوذ نموده و گره های لنفاوی مجاور یا دیگر ساختار های داخل شکم را تحت تاثیر قرار داده است. تومور ممکن است در داخل شکم، قبل یا در حین عمل پراکنده گردد یا به طور کامل با جراحی، خارج نگردد.

مرحله چهارم: سرطان به اندام هایی مانند ریه، کبد، استخوان یا مغز نفوذ نموده است.

مرحله پنجم: سلول های سرطانی در هر دو کلیه ایجاد شده اند.

درمان تومور ویلمز

برای درمان تومور ویلمز معمولا از جراحی، شیمی درمانی و گاهی اوقات پرتو درمانی استفاده می گردد. بسته به مرحله سرطان، نوع درمان متفاوت خواهد بود.

جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از آن

درمان تومور ویلمز با عمل جراحی برای برداشتن کلیه یا بخشی از آن (نفرکتومی) آغاز می گردد. از جراحی برای تأیید تشخیص بیماری نیز استفاده می گردد. در این حالت، بافت خارج شده را برای تشخیص نوع سرطان به آزمایشگاه خواهند فرستاد.

جراحی تومور ویلمز شامل موارد زیر است:

• برداشتن بخشی از کلیه. در این حالت، تومور و بخش کوچکی از بافت کلیه برداشته می شوند. اگر سرطان بسیار کوچک باشد یا اگر فرزندتان تنها یک کلیه داشته باشد، از این روش استفاده می گردد.
• برداشتن کلیه آسیب دیده و بافت اطراف آن. در این حالت، جراح، کلیه و بافت های اطراف آن از جمله بخشی از حالب و گاهی غده آدرنال را بر می دارد. همچنین گره های لنفاوی مجاور نیز برداشته می شوند. کلیه باقی مانده می تواند ظرفیت خود را افزایش داده و کار فیلتر کردن خون را انجام دهد.
• برداشتن تمام یا بخشی از هر دو کلیه. اگر سرطان هر دو کلیه را درگیر نموده باشد، جراح تا جای ممکن، سرطان را برخواهد داشت. در بعضی موارد، ممکن است پزشک هر دو کلیه را خارج کند. در این شرایط، کودک به دیالیز کلیه احتیاج خواهد داشت. اگر پیوند کلیه انجام گردد، کودک دیگر احتیاج به دیالیز نخواهد داشت.

شیمی درمانی

در شیمی درمانی با استفاده از دارو های قوی، سلول های سرطانی را از بین می برند. برای درمان تومور ویلمز معمولا از ترکیبی از دارو ها استفاده شده و آن ها را به وسیله رگ به بدن تزریق می نمایند. بسته به نوع داروها، عوارض جانبی متفاوت هستند. شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از: حالت تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ریزش مو و افزایش ابتلا به عفونت.

ممکن است قبل از عمل جراحی، برای کوچک کردن تومور ها از شیمی درمانی استفاده گردد. همچنین ممکن است پس از جراحی، از شیمی درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده در بدن استفاده گردد.

برای بچه های که مبتلا به سرطان در هر دو کلیه هستند، قبل از جراحی، شیمی درمانی استفاده می گردد. این کار می تواند احتمال حفظ عملکرد یکی از کلیه ها را افزایش دهد.

پرتو درمانی

بسته به مرحله تومور، ممکن است پرتو درمانی نیز توصیه گردد. در پرتو درمانی با استفاده از پرتو های پر انرژی، سلول های سرطانی را از بین می برند. در این روش، کودک بر روی یک تخت قرار گرفته و یک دستگاه عظیم در اطراف بدن وی حرکت خواهد نمود. عوارض جانبی این روش عبارتند از: حالت تهوع، اسهال، خستگی و تحریک شدن پوست مانند آفتاب سوختگی.

بعد از جراحی، می توان از پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده کرد. همچنین، از این روش می توان برای کنترل سرطان که به دیگر مناطق بدن نفوذ نموده اند نیز استفاده کرد.

برگرفته از: mayoclinic.org