7 نکته مهم که باید درباره ضربان قلب نرمال بدانید - اخبار مشروح

1. ضربان قلب نرمال برای سنین مختلف فرق دارد

هنگامی که آرام هستید و فعالیت خاصی انجام نمی دهید، قلب مجبور نیست برای پمپاژ خون به داخل شریان ها کار زیادی انجام دهد. اگر در این شرایط ضربان قلب خود را بشمارید، به عدد به دست آمده ضربان قلب در حالت استراحت می گویند. ضربان قلب در حال استراحت به سن و شرایط سلامتی شما بستگی دارد. هر چقدر جوان تر باشید، ضربان قلب تان بیشتر است. متخصصان محدوده ضربان قلب نرمال را برای گروه های سنی مختلف به صورت زیر تعریف می نمایند:

• نوزادان (از بدو تولد تا چهار هفتگی): 100 تا 205 پش در دقیقه
• شیرخواران (از چهار هفتگی تا یک سالگی): 100 تا 180 تپش در دقیقه
• بچه ها یک تا سه ساله: 98 تا 140 تپش در دقیقه
• بچه ها سه تا پنج ساله: 80 تا 120 تپش در دقیقه
• بچه ها پنج تا 12 ساله: 75 تا 118 تپش در دقیقه
• نوجوانان 13 تا 18 ساله: 60 تا 100 تپش در دقیقه
• بزرگسالان: 60 تا 100 تپش در دقیقه

مقادیر ذکر شده برای بچه ها زیر سه سال مربوط به زمان بیداری است. هنگام خواب احتمالا ضربان قلب نرمال پایین تر است.

هر چقدر آمادگی جسمانی شما بیشتر باشد، ضربان قلب تان در حالت استراحت کمتر است. به همین خاطر، ضربان قلب نرمال در ورزشکاران ممکن است به زیر 60 تپش در دقیقه برسد. برخی از داروها هم، برای مثال مسدودنماینده های بتا که معمولا برای درمان پرفشاری خون و اضطراب تجویز می شوند، می توانند ضربان قلب را کاهش دهند.

2. ضربان قلب با نبض تفاوت دارد

بین ضربان قلب و نبض ارتباط وجود دارد، اما آن ها یکسان نیستند. اصطلاح ضربان قلب به انقباض عضله قلب اشاره دارد. هنگامی که قلب منقبض می گردد، خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی را وارد شریان ها می نماید تا در اختیار اندام های مختلف بدن قرار بگیرد.

خونی که وارد شریان ها می گردد به صورت موجی در طول رگ حرکت می نماید و نبض را به وجود می آورد. به عبارت دیگر، به انقباض و انبساط شریان ها که در پاسخ به پمپاژ خون از سوی قلب رخ می دهد، نبض می گویند. در هر قسمتی از بدن که شریان از روی استخوان عبور می نماید می توان نبض را احساس کرد. در افراد سالم، تعداد نبض با تعداد ضربان قلب برابر است.

3. عوامل محیطی روی ضربان قلب نرمال تاثیر دارند

عوامل محیطی مثل رطوبت یا هوای گرم باعث می شوند قلب شما خون بیشتری پمپاژ کند. اضطراب و هیجان هم ضربان قلب را افزایش می دهند. به علاوه، هنگامی که بعد از مدتی نشستن تغییر شرایط می دهید و از جای خود بلند می شوید، ضربان قلب تان برای چند ثانیه بالا می رود.

4. شما می توانید ضربان قلب خود را به راحتی مقدار بگیرید

شمارش نبض به سنجش ضربان قلب یاری می نماید. نبض معمولا در قسمت داخلی مچ دست، قسمت داخلی آرنج یا کنار گردن احساس می گردد. پزشکان می توانند نبض را در سایر نقاط بدن مانند شکم، قفسه سینه، پشت زانو، بالای ران و روی پاها هم احساس نمایند. پیدا کردن این مکان ها ممکن است بدون آموزش سخت باشد.

برای مقدار گیری ضربان قلب در خانه، انگشت وسط و اشاره خود را به آرامی روی قسمت داخلی مچ دست قرار دهید و به مدت 60 ثانیه تعداد ضربان ها را بشمارید. اگر می خواهید این کار را سریع تر انجام دهید، کافی است کمی ریاضی بدانید. تعداد ضربان ها را در مدت 15 یا 30 ثانیه بشمارید و عدد به دست آمده را به ترتیب در 4 یا 2 ضرب کنید.

ذکر این نکته لازم است که امروزه در بازار ابزارهای مختلفی برای سنجش ضربان قلب وجود دارد، از جمله: مچ بندهای هوشمند، فشارسنج های دیجیتال، برنامه های گوشی های هوشمند و وسایل ورزشی مثل تردمیل.

5. سنجش ضربان قلب در حین ورزش یا بعد از آن مهم است

مقدار گیری نبض در حین ورزش یا بلافاصله بعد از آن به شما یاری می نماید که بدانید شدت تمرینی که انجام می دهید مناسب است یا خیر. ضربان قلب در حین ورزش به طور طبیعی بالا می رود، اما نباید بیش از حد افزایش یابد. برای یافتن عدد مناسب، سن خود را از 220 کم کنید. به عدد به دست آمده حداکثر ضربان قلب می گویند. چنانچه به تازگی ورزش را آغاز نموده اید، ضربان قلب شما در حین ورزش باید تقریبا 50 درصد حداکثر ضربان قلب باشد. اگر به طور منظم ورزش می کنید، احتمالا می توانید ضربان قلب خود را هنگام ورزش تا 85 درصد حداکثر ضربان قلب افزایش دهید.

افرادی که سبک زندگی بسیار کم تحرکی دارند یا به بیماری هایی مثل مسائل قلبی و تنفسی مبتلا هستند، قبل از آغاز هر نوع ورزشی باید با پزشک مشورت نمایند. پزشک می تواند به آن ها در تنظیم یک برنامه تمرینی مناسب یاری کند.

6. کاهش یا افزایش ضربان قلب هر 2 می توانند خطرناک باشند

اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت بیشتر یا کمتر از محدوده توصیه شده باشد، احتمالا به یک مشکل زمینه ای مبتلا هستید. به افزایش ضربان قلب به بالاتر از 100 تپش در دقیقه تاکی کاردی (Tachycardia) و به کاهش آن به کمتر از 60 تپش در دقیقه برادی کاردی (Bradycardia) می گویند.

تاکی کاردی در بچه ها و زنان شایع تر است. دلایل اصلی این عارضه عبارتند از: استرس، سیگار کشیدن و مصرف الکل، قهوه یا سایر نوشیدنی های کافئین دار. برادی کاردی غالبا از عفونت، کم کاری تیروئید، برهم خوردن تعادل شیمیایی خون، مسائل تنفسی هنگام خواب (آپنه انسدادی خواب) یا بیماری های التهابی مانند لوپوس ناشی می گردد. مسائل مربوط به رشد قلب در دوران جنینی هم می توانند در بروز آن نقش داشته باشند.

به یاد داشته باشید که در ورزشکاران حرفه ای ممکن است به طور طبیعی ضربان قلب نرمال در حالت استراحت کمتر از 60 تپش در دقیقه باشد و حتی به کمتر از 40 تپش در دقیقه برسد. با این حال، برای سایر افراد این عدد به طرز خطرناکی پایین است.

7. راه های مختلفی برای کاهش ضربان قلب وجود دارد

در بسیاری از موارد، داشتن آرامش به کاهش ضربان قلب یاری می نماید. پس بنشینید، یک لیوان آب بنوشید یا چند نفس عمیق بکشید. سبک زندگی سالم شامل 30 دقیقه ورزش در روز، خوردن غذاهای مغذی، حفظ تناسب اندام، کاهش دریافت کافئین و پرهیز از سیگار و الکل هم یاری نماینده است. برای کنترل استرس می توانید مدیتیشن، یوگا و تای چی را هم امتحان کنید. اگر این راهکارها موثر نبودند، به پزشک مراجعه کنید تا دلیل تپش قلب شما تعیین گردد.

کلام پایانی

اگر ضربان قلب تان نامنظم است یا در حال استراحت به طور مداوم خیلی بالا یا پایین می رود، با پزشک صحبت کنید. بعلاوه حداقل یک بار در سال برای معاینه نزد پزشک بروید. هر بار که چکاپ می شوید، پزشک بسته به شرایط شما احتمالا ضربان قلب تان را آنالیز می نماید. مقدار گیری ضربان قلب یک راه ساده برای تشخیص به موقع بسیاری از بیماری ها است.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت خبرنگاران مگ را بخوانید.

منابع: medicinenet, my.clevelandclinic