سهم بانوان در رشد نوآوری کشور چه قدر است، آمار بانوان مخترع ایرانی بالاتر از متوسط جهانی - اخبار مشروح

به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرنگاران به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، زنان نیمی از جمعیت دنیا را تشکیل می دهند اما آیا آنان با همین نسبت 50% در توسعه و رشد نوآوری نقش آفرینی مستقیمی دارند؟

نتایج تحقیقات بیانگر این است که نسبت زنان مخترع هنوز با 50% مفروض فاصله زیادی دارد. برای آگاهی به سهم مشارکت زنان مخترع در اختراعات ایران، پرونده های تقاضاهای ثبت اختراع در خارج از کشور که در سامانه الکترونیکی کانون پتنت معاونت علمی و فناوری به ثبت رسیده بود، به عنوان یک جامعه آماری و نمونه ای از کل جامعه مخترعان، مورد بررسی قرار گرفتند.

نتایج بررسی ها نشان داد که علی رغم پایین بودن توازن جنسیتی در ایران نسبت به مناسب مفروض (50%)؛ اما نسبت پرونده ها با مخترعان زن در این بررسی به میزان قابل توجهی بالاتر از متوسط دنیای و حتی بالاتر از آمار کشورهای پیشرو در زمینه ثبت اختراعات است.

درحالی که به طور متوسط در دنیا، درصد زنان مخترع در پرونده های ثبت اختراع حدود 14% است و در کشورهای پیشرو هم این رقم به 18% نمی رسد، این نسبت در ایران (جامعه آماری کانون پتنت) 24% است.

رشد ثبت اختراع در ایران

نتایج این بررسی که روی بیش از 2 هزار پرونده موجود انجام شد نشان داد که نسبت زنان مخترع در ایران (جامعه آماری کانون پتنت) نسبت به متوسط دنیای، رقمی بالاتر است. نسبت زنان مخترع به مردان مخترع در ایران (جامعه آماری کانون پتنت) حدود 24 درصد است. به عبارتی دیگر، در برابر هر 4 مرد مخترع یک زن مخترع فعال است که در مقایسه با نسبت دنیای 6 به 1 رقمی قابل ملاحظه است.

در این تحقیق تمامی پرونده های ثبت شده در سامانه الکترونیکی کانون پتنت، به عنوان جامعه آماری بررسی شدند. از دلایل انتخاب کانون پتنت و سامانه الکترونیکی آن برای بررسی جنسیت مخترعان ایرانی، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

در سامانه الکترونیکی کانون پتنت، هیچ محدودیتی ازنظر حوزه فناوری، جنسیت، استان، دانشگاه، مراکز پژوهشی، صنعت یا مخترعین مستقل و... برای پذیرش تقاضانامه ها برای حمایت از ثبت اختراعات در ادارات ثبت اختراع خارجی وجود ندارند و هر مخترعی قادر است از هر کجای کشور بدون پرداخت هزینه و یا تشریفاتی دست و پاگیر، اختراع خود را در سامانه کانون به صورت اینترنتی ثبت کند.

همچنین کانون پتنت به عنوان کننده معاونت فناوری ریاست جمهوری، وظیفه حمایت از ثبت اختراعات ایرانیان را در خارج از کشور بر عهده دارد. مخترعان از سراسر کشور، برای ثبت اختراعات خود در خارج از کشور و کسب حمایت برای این مهم، از خدمات کانون پتنت استفاده می کنند.

حمایت از ثبت اختراعات در خارج از کشور

علاوه بر این در برنامه ترویج و آکادمی کانون پتنت ایران نیز، تمامی مخترعان و افراد خلاق در سراسر کشور، فارغ از هرگونه تمایزی به عنوان مخاطب مشخص شده اند؛ در این برنامه ها، خوراک اطلاعاتی برای کلیه افراد علاقه مند در حوزه اختراعات از طریق وب سایت و شبکه های اجتماعی کانون پتنت تأمین می شود. همچنین برای ارتباط گیری مؤثر با مخاطبین، کانون پتنت از طریق ایجاد دفاتر همکار در دانشگاه ها، پارک های فناوری، شهرک های صنعتی، مراکز رشد و... در سراسر کشور، دسترسی به خدمات را برای مخترعان در سراسر کشور را تسهیل کرده است. از این رو، کانون پتنت و فعالیت های این مرکز برای کسب حمایت از ثبت اختراعات در خارج از کشور، برای بسیاری از مخترعان کشور شناخته شده است، بنابراین می توان جامعه مخترعینی که در کانون پتنت ایران اقدام به ثبت اختراع خود کرده اند را به طور نسبی به عنوان کننده ای از جامعه مخترعین کشور دانست.

علاوه بر این، نتایج این بررسی نشان می دهد که درصد موفقیت پرونده هایی با مخترع خانم، چه در مرحله بررسی توسط کانون و چه در مراحل داوری در ادارات ثبت اختراع خارجی، به نسبت تعداد پرونده ها، رقمی بالاتر است.

این یافته نشان می دهد که زنان ایران، علی رغم برخی محدودیت ها، در عرصه اختراعات همچون سایر زمینه ها فعالیت چشمگیر و قابلیت ملاحظه ای دارند که درخور توجه و ارزشمند است. بااین وجود، با فراهم آوردن شرایط بیشتر فعالیت بانوان در عرصه های نوآوری و تحقیقات، می توان سبب شکوفایی بیش ازپیش توانمندی این بخش نسبتاً خاموش جامعه، برای اعتلا و بالندگی کشور گام برداشت.